De stichting
De Stichting Erfgoed Arsenaal Drenthe is in 2019 opgericht op verzoek van de provincie Drenthe om het bouwhistorisch materialendepot handen en voeten te geven. Het bevindt zich op een voormalig munitiedepot in Nieuw-Balinge. Deze prachtige locatie met een rijke historie en monumentale waarde beschikt over diverse bunkers waarin historisch bouwmateriaal ligt opgeslagen. Door middel van hergebruik en tentoonstelling van deze materialen wordt de Drentse historie in leven gehouden.
De doelen van het arsenaal zijn als volgt: hergebruik, collectie, bibliotheek en workshops&design.
Arsenaal
Een deel van de materialen op het depot is bestemd voor hergebruik. U kunt het beste contact met ons opnemen wanneer u iets zoekt voor uw restauratie of verbouwing. Hebben wij het niet voorradig, dan zijn er eventueel nog andere adressen beschikbaar waar u een poging kunt doen.
Indien u materiaal heeft dat mogelijk geschikt is voor het depot, komen wij het graag in overleg bij u halen.
We hebben materiaal dat niet terug te plaatsen is, maar wel geschikt is om het (bouwhistorisch) verhaal te vertellen. Hierbij kan gedacht worden aan de bijna volledige collectie Nederlandse dakpannen, maar ook aan bijzondere vloer/plafonddelen met een verhaal uit een Havezate, evenals ornamenten uit 1700.
Wij geven regelmatig rondleidingen aan groepen op afspraak. U kunt desgewenst hierover contact met ons opnemen.
Een groot gedeelte van ons arsenaal is uitleenbaar voor bijvoorbeeld het verzorgen van lezingen of geven van onderwijs. Wij hebben het dan o.a. over hang- en sluitwerk, gereedschappen en boeken.
De uitleenbare materialen vindt u onder de knop ‘bibliotheek’ en van de boekenbibliotheek zal binnenkort een lijst te zien zijn. Indien u interesse heeft in het lenen van een van de voorwerpen, vernemen wij dat graag en maken hierover afspraken met u.
Er is ook materiaal dat niet past bij de voorgaande drie doelen, maar gebruikt kan worden voor workshops. Het herstellen van het hout van een venster is een voorbeeld.
Tot slot is er materiaal dat kan dienen als grondstof voor creaties van kunstenaars of andere creatieve geesten.
De locatie
Het depot is gevestigd op het voormalige munitiecomplex in Nieuw-Balinge.
Plattegrond van het depot
De locatie historie
Het depot heeft een rijke historie aan bestemmingsplannen en -doeleinden. Hieronder wordt een tijdlijn geschetst van de historie van het depot.
Plaggendorp
In de tijd voor de oprichting van het depot maakte dit gebied deel uit van een plaggendorp, met daarop 7 à 8 plaggenhutten.
Munitiedepot tijdens de Koude Oorlog
In deze jaren heeft het depot een belangrijke rol gespeeld in de Koude Oorlog. Er zijn acht munitiebunkers gebouwd die bovengronds afgedekt zijn met aarde en begroeid met bomen. Hierin werd de zwaarste munitie opgeslagen. De bunkers zijn gebouwd van gewapend beton en zo gebouwd dat er maximaal 100.000 kilo aan ontplofbaar materiaal in past. Ze zijn afgesloten met zware stalen deuren. Deze deuren zijn gebouwd aan de zuidkant, waar geen woningen staan. Er was aandacht besteed aan inpassing van het geheel in het landschap. Van bovenaf zijn er alleen maar acht heuvels te zien. Daarnaast zijn er nog twaalf loodsen, een wachtgebouw en een onderhoudsgebouw. Het onderhoudsgebouw werd ingericht met speciale vonkvrije materialen, om het ontploffingsgevaar tijdens reparaties of werkzaamheden zo klein mogelijk te houden. Koperdraden in en om de gebouwen werden aangebracht om het complex tegen eventuele blikseminslag te beschermen.
Munitiedepot na de oorlog
De val van de Berlijnse Muur in 1989 betekent het einde van de Koude Oorlog. Sinds die tijd heeft Defensie bezuinigd en gereorganiseerd. De munitievoorraad werd teruggebracht tot eenderde, een reductie met enkele tienduizenden tonnen. Het munitiecomplex in Nieuw-Balinge moest sluiten.
Overdracht aan Natuurmonumenten
Natuurmonumenten neemt het complex over om het een onderdeel te laten worden van het natuurgebied Mantingerveld / Natura2000
Rijksmonumenten status
In 2014 kent het Rijk de status ‘Nieuwe Monument’ toe aan het voormalig munitiedepot. Dit depot is een symbool geworden van de Koude Oorlog. De nieuwe status brengt ook een herbestemmingsopdracht met zich mee.
Bouwhistorisch Materialen Depot
In 2018 laat de provincie Drenthe een verkenning voor het oprichten van een bouwhistorisch materialen depot op het complex uitvoeren. Zij heeft het terrein in bruikleen van Natuurmonumenten.
Stichting Erfgoed Arsenaal Drenthe
In 2019 is de ‘Stichting Erfgoed Arsenaal Drenthe’ (SEAD) opgericht, met als doel het inrichten en uitvoeren van de werkzaamheden van het bouwhistorisch materialen depot. Vanaf 2021 heeft SEAD een huurcontract met Natuurmonumenten en kunnen zij bezig met de invulling van het arsenaal.
Mede mogelijk gemaakt door
