Over Stichting Erfgoed Arsenaal Drenthe
De Stichting Erfgoed Arsenaal Drenthe is in 2019 opgericht op verzoek van de provincie Drenthe om het bouwhistorisch materialendepot handen en voeten te geven op een voormalig munitiedepot in Nieuw-Balinge.
Het depot had als voornaamste functie het verzamelen en weer uitgeven van Drentse bouwmaterialen. Hierdoor wordt authentiek materiaal hergebruikt bij restauraties en monumenten, waardoor de Drentse historie niet verloren hoeft te gaan.
Sinds de coronapandemie zien we een verschuiving omtrent de vraag en aanbod van bouwmateriaal. Materialen werden schaarser en steeds meer eigenaren/aannemers bekeken eerst zelf goed of de vrijgekomen materialen hergebruikt konden worden in de restauratie/verbouwing van hetzelfde pand. Een prachtige ontwikkeling uit deze roerige tijd.
Voor het depot betekent dit dat er steeds minder (herbruikbaar) materiaal binnenkomt. De materialen die wij nu krijgen zijn vaak uniek voor de Drentse bouwkunst en nagenoeg niet te herplaatsen in andere Drentse gebouwen. Deze materialen gebruiken wij voor onze collectie, die wij ontsluiten voor bijvoorbeeld onderwijsdoelstellingen. Deze is te beschouwen in de ‘bibliotheek’ functie op deze site. Uiteraard hebben wij nog steeds materialen die hergebruikt kunnen worden.
Als stichting hebben wij een aantal doelen: het reguleren en stimuleren van hergebruik van Drents erfgoed, het ontsluiten van materiaal voor onderwijs, voorlichting en rondleidingen en het ondersteunen van het ambachtsonderwijs. Hieronder leest u meer over hoe wij deze doelen vormgeven.
Wat doen we
Hergebruik materialen
Indien u iets zoekt voor de restauratie of verbouwing van uw pand, kunt u het beste contact met ons opnemen. Wij kunnen u vaak telefonisch al aangeven of wij een bepaald soort materiaal in huis hebben. Hebben wij dit niet, dan zijn er eventueel nog andere adressen beschikbaar waar u een poging kunt doen. Onder het kopje “hergebruik” ziet u een aantal voorbeelden van materialen die wij hebben voor hergebruik. Ditzelfde geldt ook als u materiaal heeft dat mogelijk geschikt is voor het depot. Wij komen het graag in overleg bij u halen.
Ontsluiten materiaal voor onderwijs en voorlichting
We hebben in de afgelopen jaren veel materiaal verzameld dat niet terug te plaatsen is in een Drentse boerderij of ander gebouw, maar heel erg geschikt is om allerlei verhalen te vertellen, als cursusmateriaal te gebruiken of kan dienen als voorbeeld voor onderwijsdoeleinden.
Hierbij kan gedacht worden aan dakpannen, hang- en sluitwerk, gereedschappen, maar ook gietijzeren voorwerpen, tegeltjes en allerlei ornamenten. We zijn bezig om alle voorwerpen in kaart te brengen, te nummeren en te fotograferen om vervolgens op de site te plaatsen. Zo kan iedereen zien wat er op het depot aanwezig is en kan het onder bepaalde voorwaarden geleend worden voor bijvoorbeeld studie, lezingen en duplicatie.
Bij ons op het depot is alles maatwerk. Er zijn vele mogelijkheden, dus neem gerust contact op.
Aandacht voor bestaande ambachten
Wij richten ons met andere materialen op het onder de aandacht brengen van (restauratie)ambachten. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de houtbewerker, dakdekker, glazenier, schilder, metselaar en smid.
Een aantal bunkers wordt ingericht als workshopruimte waarin jongeren een ambacht kunnen ervaren. Hiervoor voeren wij momenteel een haalbaarheidsonderzoek in opdracht van de provincie Drenthe uit.
Deze workshopruimtes kunnen ook gebruikt worden voor verschillende doeleinden voor bijvoorbeeld eigenaren van gebouwen of andere geïnteresseerden.
Informatieve rondleiding
Aan veel van de door ons verzamelde voorwerpen kleven mooie verhalen. Deze verhalen maken voorwerpen ook interessant en vertellen iets over de Drentse bouwkunst of ,- gebruiken. Perfect voor een infromatieve rondleiding dus.
Wat zie je
Wat zie je?
Voor wie
Voor wie
Vergaderen
Vergaderen
Hoe lang duurt het en wat kost het
Hoe lang duurt het en wat kost het
Bibliotheek
Functie
Op het depot is een indrukwekkende collectie ontstaan, die we graag met jullie delen. In de bibliotheek vindt u een zo groot mogelijk overzicht van de materialen die wij in onze collectie hebben. Dit materiaal is door u te lenen voor bijvoorbeeld studie, het geven van een lezing of andere doeleinden.
Hoe werkt het
Neem eens een kijkje in de bibliotheek op deze website; scrol door de foto’s, of gebruik de filtermethode om sneller iets te vinden. Wanneer u geïnteresseerd bent in één of meerdere voorwerpen, kunt u contact opnemen voor meer informatie, bezichtigingen of het lenen van de voorwerpen. Dit is mogelijk door op de ‘contact’ knop bovenaan de pagina te klikken.
Onze locatie
Het depot is gevestigd op het voormalige munitiecomplex in Nieuw-Balinge.
Plattegrond van het depot
Historie van de locatie
Het depot heeft een rijke historie aan bestemmingsplannen en -doeleinden. Hieronder wordt een tijdlijn geschetst van de historie van het depot.
Plaggendorp
In de tijd voor de oprichting van het depot maakte dit gebied deel uit van een plaggendorp, met daarop 7 à 8 plaggenhutten.
Munitiedepot tijdens de Koude Oorlog
In deze jaren heeft het depot een belangrijke rol gespeeld in de Koude Oorlog. Er zijn acht munitiebunkers gebouwd die bovengronds afgedekt zijn met aarde en begroeid met bomen. Hierin werd de zwaarste munitie opgeslagen. De bunkers zijn gebouwd van gewapend beton en zo gebouwd dat er maximaal 100.000 kilo aan ontplofbaar materiaal in past. Ze zijn afgesloten met zware stalen deuren. Deze deuren zijn gebouwd aan de zuidkant, waar geen woningen staan. Er was aandacht besteed aan inpassing van het geheel in het landschap. Van bovenaf zijn er alleen maar acht heuvels te zien. Daarnaast zijn er nog twaalf loodsen, een wachtgebouw en een onderhoudsgebouw. Het onderhoudsgebouw werd ingericht met speciale vonkvrije materialen, om het ontploffingsgevaar tijdens reparaties of werkzaamheden zo klein mogelijk te houden. Koperdraden in en om de gebouwen werden aangebracht om het complex tegen eventuele blikseminslag te beschermen.
Munitiedepot na de oorlog
De val van de Berlijnse Muur in 1989 betekende het einde van de Koude Oorlog. Sinds die tijd heeft Defensie bezuinigd en gereorganiseerd. De munitievoorraad werd teruggebracht tot eenderde, een reductie met enkele tienduizenden tonnen. Het munitiecomplex in Nieuw-Balinge moest dicht.
Overdracht
In 2005 is het voormalig munitiedepot, toen in handen van Defensie, verkocht aan het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.
Overdracht aan Natuurmonumenten en oprichting MMAN
Nu het depot niet meer diende als munitiedepot moest hier een nieuwe bestemming voor gevonden worden. Om dit te bewerkstelligen is de ‘Munitiedpot Mantingerveld’ (MMAN) opgericht. Onderdeel hiervan waren de Stichting Joodse Werkkampen, Stichting Militair Erfgoed en Dutch Peace Army.
Nieuw Monument
In 2014 kende het Rijk de status ‘Nieuwe Monument’ toe aan het voormalig munitiedepot. Dit depot is een symbool geworden van de Koude Oorlog. De plannen van de MMAN konden niet worden volbracht
Bouwhistorisch Materialen Depot
In 2018 heeft de provincie Drenthe opdracht gegeven tot verkenning van het oprichten van een bouwhistorisch materialen depot op het voormalige munitie complex in Nieuw-Balinge door Adviesbureau Hoekman. De provincie heeft het depot in bruikleen van Natuurmonumenten. Dit omdat er een bestemmingswijziging moest
plaatsvinden.
Stichting Erfgoed Arsenaal Drenthe
In 2019 is er een nieuwe stichting opgericht: ‘Stichting Erfgoed Arsenaal Drenthe’ (SEAD), met als doel het inrichten en uitvoeren van de werkzaamheden van het bouwhistorisch materialen depot. Vanaf 2021 heeft SEAD een huurcontract met Natuurmonumenten en kunnen zij bezig met het innemen, restaureren en uitgeven van Drentse bouwmaterialen.
Mede mogelijk gemaakt door
